مراکز خرید در دنیای امروز، فراتر از مکانی برای تبادل کالا، به نبض تپنده اقتصاد و حیات اجتماعی شهرها تبدیل شده‌اند. این مجموعه‌ها، که طیفی از بازارهای سنتی تا مجتمع‌های تجاری مدرن را در بر می‌گیرند، نقشی اساسی در شکل‌دهی به فضاهای شهری، سبک زندگی شهرنشینی و به عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی مهم در سطح ملی ایفا می‌کنند. در این تحلیل، که با الهام از دیدگاه‌های تخصصی مدیرعامل آنتیک و با استناد به آمار و تجارب جهانی صورت گرفته، به بررسی ابعاد مختلف تاثیرگذاری مراکز خرید بر اقتصاد می‌پردازیم.
ابعاد کلیدی تاثیرگذاری مراکز خرید در اقتصاد – نمونه آماری از آمریکا
برای درک بهتر عمق این تاثیرگذاری، می‌توان به نمونه آماری از اقتصاد آمریکا (بر اساس داده‌های عمدتاً مربوط به سال ۲۰۱۲ و گزارش‌های انجمن بین‌المللی مراکز خرید) که در فایل پیوست آمده است، اشاره کرد:
- ایجاد اشتغال گسترده: مراکز خرید از کارفرمایان اصلی در اقتصاد محسوب می‌شوند. به عنوان مثال، در آمریکا، از هر ۱۱ شغل، یک شغل به طور مستقیم یا غیرمستقیم به مراکز خرید مرتبط بوده است (معادل ۱۲.۷ میلیون شغل). نکته قابل توجه این است که نزدیک به ۲۰ درصد از مستاجرین مراکز خرید، خارج از صنعت خرده‌فروشی فعالیت دارند (مانند خدمات سلامت، پشتیبانی، آموزشی) و حدود ۴۴ درصد از مشاغل ایجاد شده در این مراکز، ارتباط مستقیمی با بخش فروش ندارند و بسیاری از این مشاغل، درآمدی بالاتر از سطح متوسط جامعه را برای شاغلین خود فراهم می‌کنند.
- منبع درآمد حیاتی برای جوامع: این مراکز از طریق مالیات‌های مختلف، به تامین درآمدهای پایدار برای جوامع محلی و دولت‌ها کمک شایانی می‌کنند. به عنوان نمونه:
- مالیات سالیانه املاک مراکز خرید بالغ بر ۲۳.۹ میلیون دلار آمریکا.
- مالیات بر فروش خرده‌فروشان در این مراکز حدود ۱۴۰.۵ میلیون دلار آمریکا.
- در سال ۲۰۱۲، درآمد دولت آمریکا از محل مالیات بر درآمد مراکز خرید به ۱۳۶.۲ میلیون دلار رسیده است.
- پیشرانی در فروش خرده‌فروشی و سهم در تولید ناخالص داخلی (GDP): بخش قابل توجهی از فروش کل خرده‌فروشی در مراکز خرید اتفاق می‌افتد. در سال ۲۰۱۲، فروش مراکز خرید در آمریکا ۲.۴ تریلیون دلار برآورد شده که نشان‌دهنده رشد ۲.۸ درصدی نسبت به سال قبل از آن بوده است. این مراکز با این حجم از فروش، سهم بسزایی در تولید ناخالص داخلی کشورها دارند.
- حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و محلی: برخلاف تصور عمومی که مراکز خرید را تنها جایگاه برندهای بزرگ می‌داند، این مجموعه‌ها نقش مهمی در حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و محلی نیز دارند. در آمریکا، ۸۵ درصد از مراکز خرید به عنوان مراکز محلی و اجتماعی شناخته می‌شوند و تقریباً نیمی از آن‌ها، کسب‌وکارهای بومی و محلی را در خود جای داده‌اند.
- دارایی‌های ارزشمند در حوزه املاک و مستغلات: مراکز خرید به عنوان دارایی‌های فیزیکی نیز ارزش قابل توجهی دارند. ارزش کنونی املاک و مستغلات مراکز خرید در آمریکا بالغ بر ۱.۳ تریلیون دلار برآورد شده است.
نگاهی دقیق‌تر به آمار سال ۲۰۱۲ آمریکا
- اشتغال: استخدام‌های مرتبط با مراکز خرید در سال ۲۰۱۲ به ۱۲,۳۶۴,۵۸۳ شغل رسید که نزدیک به ۹.۲ درصد از کل نیروی انسانی شاغل در آمریکا را شامل می‌شد (رشد ۱.۳ درصدی نسبت به ۲۰۱۱).
- تعداد و فضای مراکز خرید: در ماه می ۲۰۱۲، تعداد مراکز خرید آمریکا ۱۱۲,۸۷۴ مرکز بوده که شامل حدود ۶۹۳.۹ میلیون متر مربع فضای مفید تجاری (GLA) می‌شده است. فضای مفید تجاری در مراکز خرید آمریکا، ۴۴.۷ درصد از کل فضای مفید تجاری این کشور را تشکیل می‌داده است.
- سرانه فضای تجاری: به ازای هر ۱۰۰ نفر جمعیت در آمریکا، ۲۲۱ متر مربع فضای مفید تجاری در مراکز خرید وجود داشته است.
(در این بخش می‌توانید نمودارهای Shopping Center-Related Employment و Shopping Center-Inclined Sales از صفحه دوم فایل PDF را قرار دهید.)
اهمیت برای اقتصادهای در حال توسعه و ایران
همانطور که از این گزارش مطالعاتی دریافت می‌شود، یکی از زیرساخت‌هایی که در بسیاری از کشورهای جهان جهت کسب قدرت اقتصادی به کار می‌رود، استفاده و بهره‌گیری از تجربیات جهانی در کسب بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی در زمینه مراکز خرید است. طی سال‌های اخیر نیز به منظور تعامل اثربخش با اقتصاد، حتی در رده‌های جهانی، اقدامات مثبت و تأثیرگذاری در عرصه تجارت و اقتصاد در کشور ما ایجاد شده است که از جمله آن، ایجاد همین مراکز خرید می‌باشد.
نتیجه‌گیری
تاثیر مراکز خرید بر اقتصاد یک کشور، چندوجهی و قابل توجه است. این مراکز نه تنها به عنوان موتورهای ایجاد اشتغال و درآمد عمل می‌کنند، بلکه با فراهم آوردن بستری برای رشد کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، و همچنین کمک به توسعه زیرساخت‌های شهری، نقش مهمی در پویایی اقتصادی و اجتماعی ایفا می‌نمایند. برنامه‌ریزی دقیق، مدیریت کارآمد و توجه به استانداردهای جهانی در کنار درک صحیح از نیازهای بومی، کلید بهره‌برداری حداکثری از پتانسیل‌های اقتصادی این مجموعه‌هاست. آنتیک با درک این اهمیت، همواره تلاش دارد تا با ارائه راهکارهای تخصصی، در توسعه پایدار و موفقیت‌آمیز پروژه‌های مراکز خرید در ایران سهیم باشد.
